Krijgsgevangene in Rusland
Verslag van zijn belevenissen door Albrecht Nicolaas van Aerssen Beijeren van Voshol, die tijdens Napoleons tocht naar Rusland in 1812 door kozakken gevangen werd genomen
Voorwoord, inleiding en nawoord door zijn achterkleinzoon Marnix van Aerssen
In 1812 trok Napoleon met de grootste legermacht die de wereld ooit had gezien naar Rusland. Een 26-jarige Hollandse beroepsmilitair, de kapitein van de infanterie Albrecht Nicolaas van Aerssen Beijeren van Voshol, nam aan deze invasie deel. Hij had het ongeluk om op 31 oktober 1812 door een schot in zijn rechter dijbeen gewond te raken. Dat gebeurde tijdens gevechten bij het dorp Tsjasniki, gelegen in de tegenwoordige republiek Belarus (Wit-Rusland). De volgende dag nam een kozak hem gevangen, na hem met zijn lans een wond te hebben toegebracht in zijn linkerbeen en ook nog een in zijn linkervoet. Daardoor was hij ongeveer anderhalf jaar krijgsgevangene in dat deel van het tsarenrijk.
Marnix van Aerssen (1937) presenteert hier het (oorspronkelijk Franstalige) verslag van de krijgsgevangenschap in Rusland van zijn overgrootvader. Deze was officier in Napoleon’s Grande Armée. De Nederlandse vertaling is van de hand van zijn grootvader. De gevangenschap ving aan op 1 november 1812 en dat maakt deze publikatie, precies 200 jaar later, bijzonder actueel. In de inleiding geeft Marnix van Aerssen (oud-gemeenteambtenaar en oud-diplomaat met grote historische belangstelling) een beeld van de toen heersende verhoudingen in Europa en van de rampzalig verlopen veldtocht van Napoleon in Rusland. In een nawoord vertelt hij hoe het zijn voorvader na terugkeer in Nederland verging. De vertaling van het verslag is in zijn bezit; het oorspronkelijke verslag in de Franse taal berust bij het Nationaal Archief.
Manufacturer | Karwansaray BV |
---|---|
Free shipping on entire order | No |
- Leuk en mooi uitgevoerd boek dat een menselijk beeld geeft van een conflict waar meer dan een miljoen Europeanen bij betrokken was.
-
Content Images and illustrations Overall rate
Vanaf dat moment voert hij een voortdurende strijd om het bestaan. Regelmatig moet hij zich verplaatsen naar plekken waar hij hoopt zijn wond beter te kunnen laten genezen. Na een aantal weken krijgt hij een vaste uitkering van de Russische overheid om in zijn levensonderhoud te voorzien. In kleine groepjes lotgenoten trekt hij op, maar het is een hard bestaan waarbij iedereen uiteindelijk voor zichzelf kiest, net als de monniken en burgers waar hij onderdak vindt.
Het boek is vooral ook interessant omdat het tussen de regels veel vertelt over een samenleving waarbij edellieden en gegoede burgerij uit verschillende landen meer met elkaar gemeen hebben dan met het gewone volk. Het is soms wel even slikken als Albrecht zijn ongezouten mening geeft over de lelijkheid van de Russische lijfeigenen en de praktijken van Joodse handelaren waar hij wordt ingekwartierd, terwijl hij met alle egards wordt ontvangen door landheren en officieren. Uiteraard worden gewone krijgsgevangen uit het Franse leger niet zo goed behandeld, maar daar lijkt Albrecht niet zo mee bezig te zijn.
Dit inkijkje is bewaard gebleven in de aantekeningen die Van Aerssen gemaakt heeft tijdens zijn gevangenschap. De charme daarvan is dat ze abrupt ophouden en je achterlaten met allerlei vragen. Een deel daarvan wordt beantwoord door de auteur, een achterkleinzoon, die de een uitgebreide toelichting geeft. Dat is erg handig, want Albrecht schreef het verslag voor familieleden die de achtergronden natuurlijk al kenden.
Al met al een leuk, en mooi uitgevoerd boek dat een menselijk beeld geeft van een conflict waar meer dan een miljoen Europeanen bij betrokken was.
(Posted on 11/19/2013)